ΤΟ ΧΩΡΙΟ

Διοικητική ιστορία

• 28/12/1836: Ο οικισμός Οξυλίθου υπάγεται στο Δήμο Κυμαίων.
• 16/08/1912: Ο οικισμός ορίζεται έδρα της κοινότητας Οξυλίθου. Ταυτόχρονα ο οικισμός Κληματάρι και η Μονή Μάντζαρη υπάγονται στην κοινότητα.
• 16/05/1928: Αναγνωρίζεται ο οικισμός Παραλία και υπάγεται στην κοινότητα.
• 17/03/1991: Αναγνωρίζεται ο οικισμός Μεσονήσι
• 4/12/1997: Η τότε Κοινότητα Οξυλίθου με τους οικισμούς Οξυλίθου, Κάμπου, Κληματαρίου, Μεσονησίου, Μονή Μάτζαρη και Παραλία- Στόμιο καταργήθηκε και υπάχθηκε στον νεοσύστατο τότε Δήμο Κύμης.
• 1/1/2011: Με τη νέα διοικητική μεταρρύθμιση αποτελεί Τοπική Κοινότητα του Δήμου Κύμης – Αλιβερίου. Με την απογραφή του πληθυσμού το 2011 ο Οξύλιθος είχε συνολικά 1.149 άτομα πληθυσμό (συγκεκριμένα Κάμπος 23 άτομα, Κληματάρι 24, Μεσονήσι 15, Μονή Μάντζαρη 2, Οξύλιθος 978, Παραλία(Στόμιο) 107). Η Τοπική Κοινότητα Οξυλίθου (σε κατάταξη από το μεγαλύτερο προς το μικρότερο) ήταν η 4η με πληθυσμό 1.363 κατοίκων το 2001 στο Δήμο Κύμης και 21η από πλευράς έκτασης με 17.820 στρέμματα.
  Στο νέο Δήμο Κύμης- Αλιβερίου εκπροσωπείται με τριμελές Τοπικό Συμβούλιο.

Ιστορία

Η περιοχή είχε συνοικιστεί από τη Νεολιθική εποχή, όπως δείχνουν τα λείψανα αρχαίων οικισμών. Η κτίση τους φαίνεται ότι είχε αρχίσει από τους προ-Μυκηναϊκούς χρόνους και είχαν μάλλον αναπτύξει ιδιαίτερο πολιτισμό. Η ζωή των οικισμών υπήρξε συνεχής από τους χρόνους εκείνους μέχρι τον 8ο και 9ο αιώνα π.Χ..
Μετά την καταστροφή πολλών πεδινών και παράλιων οικισμών από τους πειρατές, πολλοί διασωθέντες κάτοικοι των οικισμών αυτών ίδρυσαν νέο οικισμό, τον σημερινό, στην πλαγιά του βουνού.
Παλαιότερη μαρτυρία για το χωριό συναντάμε σε φορολογικό κατάλογο του 1474 των Τούρκων, γεγονός που δείχνει ότι το χωριό έχει τις ρίζες του στην Ενετοκρατία και στη Βυζαντινή εποχή. Στους τουρκικούς φορολογικούς καταλόγους το 1521 ονομάζεται Icsiliso και φερόταν ότι είχε 77 σπίτια και φόρους 4.481 άσπρα.

Φυσιογνωμία

Ο Οξύλιθος είναι η μεγαλύτερη σε πληθυσμό κοινότητα της ενότητας Κύμης μετά την Κύμη. Είχε πάνω από 1.500 κατοίκους το 1940, 1.363 το 2001 και 1.149 το 2011. Εκτείνεται οικοδομικά στην πλαγιά ενός πανέμορφου καταπράσινου βουνού.
Το σήμα κατατεθέν του Οξυλίθου είναι η κωνική κορυφή του λόφου στην βόρεια πλευρά του. Η ονομασία του προέρχεται από το σχήμα ακριβώς της κορφής (οξύς λίθος) αυτού του λόφου. Εκεί βρισκόταν ο κρατήρας ηφαιστείου που ήταν ενεργό πολλές χιλιάδες χρόνια πριν. Το υπέδαφος του λόφου στον οποίο δεσπόζει η εκκλησία της Ευαγγελίστριας, αποτελείται από ηφαιστειογενή υλικά.
Η θέση, το υγιεινό περιβάλλον, τα άφθονα νερά, η ευφορία του εδάφους είναι οι βασικές αιτίες της εγκατάστασης του ανθρώπου στη περιοχή από την Προϊστορική εποχή, μέχρι και σήμερα.
Πλήθος σπιτιών του χωριού είναι χτισμένα με την χαρακτηριστική κόκκινη πέτρα της περιοχής.
Το χωριό αποτελείται από 20 συνοικισμούς: Αλίμειο-Λέβουρο-Στόμιο, Βρουχιάνοι, Δημητρουλιάνοι, Καλογιαννιάνοι, Κασομουλιάνοι, Κερατσάνοι, Κληματάρι, Κουκουδιάνοι, Κωστιάνοι, Μαστρογιαννιάνοι, Μαυρογιαννιάνοι, Μπενετιάνοι, Νανιάνοι, Παπαδιάνοι, Ριτζάνοι, Σουσουλιάνοι, Σταμουλιάνοι, Χαλαπιάνοι, Χατηριάνοι, Ψιθιάνοι.
Ο οικισμός Κάμπος, με 26 κατοίκους, υπάγεται στη κοινότητα Οξυλίθου. Ο οικισμός αναγνωρίστηκε στις 18/03/2001 και υπάχθηκε στο τοπικό διαμέρισμα Οξυλίθου.
Ο οικισμός Κληματάρι υπάγεται στη κοινότητα Οξυλίθου και βρίσκεται νότια της Κύμης. Μικρό σε μέγεθος χωριό, έχει 22 κατοίκους και αναπτύσσεται σε δύο συστάδες πάνω στον δρόμο προς Κήπους-Οξύλιθο.
Ο οικισμός Μεσονήσι υπάγεται στη κοινότητα Οξυλίθου. Στην απογραφή του 2011 είχε 14 κατοίκους.
Ο οικισμός Στόμιο (παραλία Οξυλίθου), βρίσκεται νοτιοανατολικά της Κύμης, στις εκβολές του ποταμού Μανικιάτη. Είναι ο νοτιότερος παραλιακός οικισμός της ενότητας της Κύμης. Ο οικισμός Στόμιο αποτελεί έναν αναπτυσσόμενο τουριστικό οικισμό, με 107 κατοίκους.

Μνημεία και τοποθεσίες ενδιαφέροντος στον Οξύλιθο

ΜΝΗΜΕΙΑ

Βιγλατούρι Οξυλίθου
Στην ευρύτερη περιοχή της σύγχρονης Κύμης, στο λόφο Βιγλατούρι Οξυλίθου, έχουν αποκαλυφθεί τα ερείπια της αρχαίας Κύμης, της πόλης που συνδέεται με τον ελληνικό αποικισμό του 8ου αι. π.Χ. στη Δύση και τη δημιουργία της ομώνυμης αποικίας στη Μεγάλη Ελλάδα. Η θέση, που διαθέτει εξαίρετη θέα στη θάλασσα, βρίσκεται δίπλα στον ποταμό Μανικιάτη (τον αρχαίο Αχελώο) και στο μέσο μιας εύφορης πεδιάδας, στοιχεία που προσήλκυσαν τους κατοίκους από την προϊστορική εποχή μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια.
Στην Ελλάδα η ύπαρξη της αρχαίας Κύμης αμφισβητήθηκε για περισσότερο από εκατό χρόνια. Η ανεπαρκής αναφορά στις αρχαίες πηγές, η άποψη ότι η αποικία στην Ιταλία ήταν αιολική και κυρίως η άγνοια για τη θέση της πόλης, αφού λείψανα της περιόδου των αποικισμών δεν είχαν βρεθεί, άφηναν ανοιχτό το πεδίο των συζητήσεων και των αμφιβολιών. Το κενό αυτό ήλθαν να καλύψουν οι ανασκαφικές έρευνες στο λόφο Βιγλατούρι, που ξεκίνησαν το 1984 από την αρχαιολόγο Έ. Σαπουνά-Σακελλαράκη και συνεχίσθηκαν για μία δεκαετία. Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού

Η ανασκαφή αναμένεται να συνεχιστεί ώστε να έρθουν στο φως περισσότερα στοιχεία που αφορούν το χώρο και την ευρύτερη περιοχή.

ΦΕΚ 612/ Β/ 12-7-1995: Χαρακτηρισμός λόφου Βιγλατούρι περιοχής Οξυλίθου Ευβοίας ως αρχαιολογικού χώρου. Ο χαρακτηρισμός αναφέρει «για λόγους προστασίας λειψάνων, αρχαίων οικοδομημάτων και άλλων αρχαίων οικιστικών λειψάνων».

ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ 

Κοίμηση της Θεοτόκου (1304)
Σημείο με πολιτιστικό και ιστορικό ενδιαφέρον είναι ο ναός της «Κοίμησης της Θεοτόκου», στο συνοικισμό Χατηριάνων, χτισμένος και αγιογραφημένος στις αρχές του 14ου αιώνα. Ο ναός είναι σταυρεπίστεγος και ο νάρθηκας με το σταυροθόλιο και τον ανάγλυφο ρόδακα «δείχνουν τις επιδράσεις της Δυτικής τέχνης στην Εύβοια» όπως αναφέρει η Εμμανουήλ Μελίτα στην έρευνά-διατριβή (1991) που πραγματοποίησε στον ναό.
Η τεχνοτροπία του κτίσματος του ναού και των αγιογραφιών που σώζονται συμφωνούν με την ντόπια παράδοση ότι κτίστες και αγιογράφοι εστάλησαν από την Κωνσταντινούπολη την εποχή των Παλαιολόγων.
Οι τοιχογραφίες που διασώζονται στο ναό και η θεματολογία τους «καθιστούν την Κοίμηση της Θεοτόκου στον Οξύλιθο ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα κοιμητηριακού ναού με ανάλογο εικονογραφικό πρόγραμμα που σώζεται στον Ελλαδικό χώρο». Ο διάκοσμός της είναι παρόμοιος με αυτόν του Αγίου Δημητρίου στο Μακρυχώρι. Σύμφωνα με τους ειδικούς έχει από τις ωραιότερες τοιχογραφίες της περιόδου. Ολοκλήρωση συντήρησης 2012- 23η εφορεία αρχαιοτήτων-Δήμος Κύμης.
Αντίγραφα τοιχογραφιών του ναού έχουν γίνει από τον Παντελή Γ. Ζωγράφο (1919-1920) και φυλάσσονται στο Βυζαντινό Μουσείο.
Η εικόνα της «Κοίμησης της Θεοτόκου»
Η εικόνα της «Κοίμησης της Θεοτόκου» κατεγράφη το 1965 από τον ζωγράφο-συντηρητή Αναστ. Μαργαριτώφ ο οποίος την προσδιορίζει «ως καλής τέχνης του 15ου – 16ου αιώνα». Η εικόνα συντηρήθηκε το 2010.
Το πανηγύρι το 15αύγουστο
Πρόκειται για πολύ παλαιό έθιμο με ιδιαίτερη σημασία για την περιοχή. Την ημέρα του εορτασμού της Παναγίας στις 15 Αυγούστου στον περιβάλλοντα χώρο της εκκλησίας γίνεται μεγάλο πανηγύρι και προσφέρεται στους επισκέπτες το παραδοσιακό γεύμα στιφάδο (κομμάτια μοσχαρίσιου κρέατος και κρεμμύδια). Από την παραμονή ήδη της εορτής μαγειρεύεται με τρόπο παραδοσιακό το στιφάδο. Συγκεκριμένα, το φαγητό παρασκευάζεται σε παραδοσιακά καζάνια τα οποία τοποθετούνται σε χτιστά καζανοστάσια, και ψήνεται στα ξύλα κατά τη διάρκεια των πρώτων πρωινών ωρών της γιορτής, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο προαύλιο της εκκλησίας. Όλα τα υλικά, παλαιότερα, προέρχονται από τις προσφορές των πιστών. Σήμερα μόνο το μαγείρεμα γίνεται με εθελοντική εργασία. Χιλιάδες προσκυνητών παίρνουν μέρος σ’ αυτή την κοινή τράπεζα. Τα καζάνια στις εστίες ξεπερνούν τα 170. Την περίοδο του 1940 επειδή δεν υπήρχε κρέας το πανηγύρι έγινε με μελιτζάνες. (Το ίδιο παλαιό έθιμο τηρείται στους Καλημεριάνους και στην Ποταμία).

Αγία Άννα Οξυλίθου - 1370 
Απλός καμαροσκέπαστος, ορθογώνιος ναός στον συνοικισμό Ψιθιάνοι, αφιερωμένος στην μνήμη της Αγίας Άννας. Είναι αφιερωμένος στη γυναίκα που επιθυμεί να αποκτήσει παιδιά.
Οι θαυμαστές τοιχογραφίες, που διασώζονται έχουν σπουδαία χρωματολογία, κίνηση και λαμπρή πτυχολογία. Στο ναό οι ζωγράφοι είναι δυο. Στο δυτικό τμήμα του ναού υπάρχουν τοιχογραφίες λαϊκού ζωγράφου. Από το ναό υπάρχει αντίγραφο τοιχογραφίας με τον Άγιο Πολύκαρπο που το έφτιαξε ο Φώτης Κόντογλου το 1930 το οποίο βρίσκεται στο Βυζαντινό Μουσείο. Η αποκατάσταση της τοιχοποιίας του ναού έγινε το 1997. Δεν έχουν συντηρηθεί ακόμη οι αγιογραφίες.

Άγιος Νικόλαος Οξυλίθου - 1304
Στα βορειοδυτικά του συνοικισμού Ριτζάνοι βρίσκεται ο ναός του Αγίου Νικολάου που παλαιότερα κατήχε μια έκταση 50 στρεμμάτων και αποτελούσε μετόχι της Μονής Μάντζαρη. Σώζονται ελάχιστες από τις θαυμαστές τοιχογραφίες του ναού: Άγιος Κοσμάς, Ανάληψη Κυρίου, Κτητορική επιγραφή που ήταν φτιαγμένες κατά τον τρόπο της πικτογραφίας. Ο ναός συντηρήθηκε από την 23η Εφορεία Αρχαιοτήτων και επαναλειτούργησε το Δεκέμβριο του 2015.

ΦΕΚ68/Α/26-4-1921: Βασιλικό Διάταγμα «Περί μεσαιωνικών ναών κηρυσομένων ως Βυζαντινών Μνημείων», σελ. 252-253, Θ’) Ευβοίας …ε) Οξύλιθος: 1) Αγ. Νικόλαος, 2) Αγ. Άννα, 3) Κοίμησις Θεοτόκου...».

Ιερά Μονή Μάντζαρη (Οξύλιθος)
Η Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή Μονή «Μάντζαρη» είναι γυναικεία μονή. Πανηγυρίζει στις 23 Αυγούστου. Στο αντίγραφο του κώδικα της Μονής, με δυσδιάκριτα γράμματα σήμερα, αναφέρεται μια δωρεά κτημάτων στη μονή, των κατοίκων Οξυλίθου και Ορίου «δια μνημόσυνον αιώνιον» στα α.φ.κ.θ.= 1529 Αυγούστου 15, επί επισκόπου Ευρίπου Δανιήλ με το όνομα Μάντζαρι. Απόδειξη ότι η μονή υπήρχε το 1529 με το όνομα αυτό. Από τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι η μονή Μάντζαρη είναι παλιά. Το έγγραφο αυτό, εκτός του κώδικος της Ιεράς μονής υπάρχει και στα αρχεία της Ιεράς Συνόδου της εκκλησίας της Ελλάδος.
Η εκκλησία φαίνεται να είναι κτισμένη τον 11ο αιώνα. Το κτήριο της μονής έχει σχήμα ορθογώνιο και στις τέσσερις πτέρυγές του υπάρχουν μεγάλα οικήματα, όπου βρίσκονται τα κελιά, οι ξενώνες, το ηγουμενείο, η βιβλιοθήκη, τα γραφεία, οι βοηθητικοί χώροι κ.λ.π.. Όλα τα κτήρια περιβάλλονται από τον παλιό μαντρότοιχο της μονής. Στη μέση του περιβόλου είναι ο ναός της μονής, το Καθολικό της, σταυρεπίστεγος, μονόκλιτος, βυζαντινού ρυθμού.
Τέσσερις (4) και πλέον αιώνες μετά, το Μάρτιο του 2016 αποκαλύφθηκαν, οι τοιχογραφίες της μονής Μάντζαρη οι οποίες ανήκουν σε σημαντικό ζωγράφο της εποχής. Με βάση τον συντηρητή, οι τοιχογραφίες αποδίδονται στον 16ο αιώνα, πιθανόν και νωρίτερα, αλλά αναμένουμε τη μελέτη του Υπουργείου Πολιτισμού και την τεκμηρίωση των τοιχογραφιών για να γνωρίσουμε την εποχή και το εργαστήρι της αγιογραφίας.
Στην εκκλησία βρίσκονται και τρεις βυζαντινές εικόνες της Παναγίας, του Χριστού και του Ιωάννη του Προδρόμου, που ανάγονται στον 16ο αιώνα.
Στη μονή διατηρείται μια μεγάλη ξύλινη ανάγλυφη σφραγίδα του Αγίου Γεωργίου, εξαίρετης τέχνης. Η βιβλιοθήκη της είναι πολύ φτωχή, γιατί τα παλιά βιβλία ή καταστράφηκαν ή υπεξαιρέθηκαν.
Η μονή πήρε ενεργό μέρος στην επανάσταση του 1821. Οι μοναχοί της με τον ηγούμενο Παρθένιο πολέμησαν κοντά στο στρατηγό Νικόλαο Κριεζώτη. Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε στον αγώνα ο αδελφός του Νικόλαου Κριεζώτη, Γρηγόριος ο οποίος ήταν ιερομόναχος στη Μονή Μάντζαρη. Μετά την απελευθέρωση της Εύβοιας, ο ηγούμενος μαζί με τους μοναχούς συγκεντρώθηκαν στη μονή και άρχισαν την περισυλλογή και ανοικοδόμηση των ερειπίων, που άφησαν πίσω οι ορδές του Ομέρ μπέη του Καρυστινλή. Το 1834 είχε προσωπικό από 10 μοναχούς. Τον 19ο αιώνα σημειώθηκε μεγάλη πρόοδος, ενώ στη συνέχεια έπεσε σε μαρασμό και το 1910 έγινε μετόχι της μονής Σωτήρος Κύμης.

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ

Άγιος Δημήτριος
Βρίσκεται στο συνοικισμό Ψιθιάνοι μικρός κεραμοσκεπής ναός μονόρρυτος κοντά στο Βιγλατούρι.

Μεταμόρφωση του Σωτήρος της μονής Μάντζαρη
Ένα χιλιόμετρο από τη Μονή Μάντζαρη. Κεραμοσκεπής κομψός ναός αποτελεί την είσοδο στην περιφέρεια της μονής.

Αγία Τριάδα 
Βρίσκεται νοτιοδυτικά του υψώματος Βιγλατούρι (Παλαιοκαστρί). Κοντά στις αρχαιότητες. Η κόγχη στηρίζεται σε μάρμαρα παλαιοχριστιανικής εκκλησίας. Έξω και γύρω από το ναό υπάρχουν αντικείμενα που δηλώνουν την ύπαρξη παλαιότερα αρχαίου οικισμού.

ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ

Άγιος Αθανάσιος Οξυλίθου - 1884
Τρίκλιτος ναός, βασιλικού ρυθμού κτισμένος στο κέντρο του χωριού το 1884 στην θέση του παλιότερου ναού. Το μεγάλο ξυλόγλυπτο τέμπλο του παλαιού ναού χρονολογείται το 1860 και έχει μεταφερθεί στην Παναγία την Κερατσάνισσα.
Η αγιογράφηση του ναού είναι του Παντελή Γ. Ζωγράφου.

Παναγία η Κερατσάνισσα-Γενέσιο της Θεοτόκου
Πρόκειται για ναό μονοκάμαρο. Παλαιότερα ήταν σκεπασμένος με πλάκες που σώζονται μέχρι σήμερα, κάτω από τα κεραμίδια. Ήταν κοιμητηριακός ναός μέχρι το 1930. Διαθέτει το ξυλόγλυπτο τέμπλο του Αγίου Αθανασίου το οποίο μεταφέρθηκε όταν ανακατασκευάστηκε ο Άγιος Αθανάσιος. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο είναι εξαιρετικής τέχνης και πολύ πιθανόν να έγινε γύρω στα 1860 από ηπειρώτη ξυλογλύπτη. Οι δεσποτικές εικόνες χρονολογούνται από το 1863.

Τοποθεσίες ενδιαφέροντος 

Ηφαίστειο-Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (Τούρλα)
Ο λόφος της Τούρλας με το ηφαίστειο και την εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου προσφέρει μια καταπληκτική θέα και αποτελεί αξέχαστη εμπειρία για τον επισκέπτη. Ο οικισμός είναι κτισμένος αμφιθεατρικά στη νότια-ανατολική πλάγια του βουνού Οξύλιθος σε υψόμετρο 130 με 250 μέτρων (μεσοσταθμικό 190 μέτρα). Η εξέταση των ηφαιστειακών πετρωμάτων (κυρίως δακίτες και λιγότερο ανδεσίτες), έδειξε ότι πρόκειται για πετρώματα που δημιουργήθηκαν πριν έντεκα (11) εκατομμύρια χρόνια περίπου.

Κληματάρι
Ο πυρήνας του οικισμού όπου βρίσκεται και η μεγάλη εκκλησία, είναι ο παλαιότερος. Έχει καταπράσινη ρεματιά που ενισχύει τον ορεινό του χαρακτήρα. Έχει κατοικίες της τυπικής ορθογώνιας κάτοψης, λιθόκτιστες, που στεγάζονται με τετράριχτη στέγη με κεραμίδια. Διαθέτουν ενδιαφέρουσα τοιχοποιϊα με μεγάλες ορθογώνιες πέτρες στα δεσίματα της γωνίας και σφηνωτές πλάκες στην κατασκευή. Επάνω από τον οικισμό υψώνονται γρανιτώδεις ηφαιστειογενείς λόφοι, ενώ το έδαφος γύρω από τον οικισμό παθαίνει συχνά κατολισθήσεις, γιατί ανήκει σε νεογενή πετρώματα. Ο οικισμός Κληματάρι υποκοριστικό της λέξης κλήμα (αμπέλι), υπάχθηκε το 1836 στον τέως Δήμο Κυμαίων, όπου και παρέμεινε μέχρι το 1912. Στο Κληματάρι βρίσκεται πηγή νερού εξαιρετικής ποιότητας.

Ποταμός Μανικιάτης (εκβολές)
Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους ΑΤ2011004 - Τα ρέματα Μουρτερής και Μανικιώτικου και το γύρω τοπίο διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση με νερά, παρόχθια βλάστηση και καλλιέργειες. Μικρά ρέματα ξεκινούν από τα γύρω βουνά και τροφοδοτούν τα δύο κύρια ρέματα. Στη βλάστηση περιλαμβάνονται πλατάνια, καλαμιές, συκιές, αμπέλια κ.λ.π. Στο Μανικιώτικο ρέμα ζει το κινδυνεύον ενδημικό ψάρι Barbus euboicus (ΠΕΤΡΟΨΑΡΟ). www.filotis.itia.ntua.gr

Στόμιο-Παραλία
Διαθέτει μεγάλη πλαζ και τουριστικές υποδομές. Η ανάπτυξη του οικισμού είναι παράλληλη με την ροή και απόληξη των δύο πλευρών του ρέματος της Μουρτερής, αλλά και με μικρό μέτωπο επί της παραλιακής λεωφόρου.
Στην περιοχή του Στόμιου έχουν βρεθεί θολωτοί μυκηναϊκοί τάφοι και τάφοι κλασικών χρόνων. Κοντά στην ακτή βρέθηκαν ένα μικρό απιόσχημο αγγείο, ένα ακόσμητο ρηχό κύπελλο με ψηλή στρογγυλή λαβή, ένα μικρό διπλό αλάβαστρο με καλαθόσχημη λαβή, τρία μελανόχροα αγγεία του Ε΄ αιώνα π.Χ., δυο μικρές λήκυθοι, ένας σκύφος και τρία μελανόχροα αγγεία.
ΦΕΚ 1164/Β/ 9-11-1998: Κήρυξη ως αρχαιολογικού χώρου της περιοχής Στομίου Οξυλίθου Ευβοίας. Στην απόφαση αναφέρεται: «χαρακτηρίζουμε ως αρχαιολογικό χώρο την περιοχή Στομίου Οξυλίθου Ευβοίας για λόγους προστασίας των θολωτών Μυκηναϊκών καθώς και των κλασσικών χρόνων τάφων που αποκαλύφθηκαν και έχουν εξαιρετικό αρχαιολογικό ενδιαφέρον».

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Εύβοιας προτείνει διαδρομή-περιήγηση στην περιοχή της Κεντρικής Εύβοιας.

Στα ίχνη των βυζαντινών ναών της κεντρικής Εύβοιας - www.medievalroutes.gr

Αντιγράφουμε από την ιστοσελίδα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ευβοίας που προτείνει διαδρομές, πολιτιστικά δίκτυα:
«Η επόμενη στάση προτείνεται να γίνει στην Παναγία στις Σπηλιές, ναό με σημαντικές τοιχογραφίες, και να ακολουθήσει επίσκεψη στον Οξύλιθο και συγκεκριμένα στον Άγιο Νικόλαο Ριτζάνων και στην Παναγία, μνημεία στα οποία έχουν γίνει εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης και σώζουν αξιόλογες τοιχογραφίες. Στον Οξύλιθο μπορεί να γίνει μία ακόμη στάση στο ναό της Αγίας Άννας».

Σύλλογος των απανταχού Οξυλιθιωτών Ευαγγελισμός (έτος ίδρυσης 1976).

Ο Σύλλογος των απανταχού Οξυλιθιωτών έχει εδώ και σαράντα χρόνια αναπτύξει σημαντική δράση εθελοντισμού και προσφοράς καθώς και ανάδειξης των θεμάτων που απασχολούν τον Οξύλιθο. Το ενδιαφέρον του αφορά στον πολιτισμό της περιοχής καθώς και τη δραστηριοποίηση των κατοίκων και τη συμβολή τους στη διαμόρφωση της σύγχρονης φυσιογνωμίας του Οξυλίθου.

Ο Σύλλογος διαθέτει Βιβλιοθήκη με 7.000 τόμους βιβλίων.